Το Ευρωκοινοβούλιο εν δράσει: τα προβλήματά μας, οι ευρωβουλευτές μας

Στην κατά σειρά εκπομπή από τη σειρά «Τώρα – συνεργαζόμαστε με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο» θα σας δώσουμε συγκεκριμένα παραδείγματα, με τα οποία θα παρουσιάσουμε τον τρόπο, με τον οποίον η φωνή μας, η φωνή των πολιτών, ακούγεται και θα ακούγεται όλο και καλύτερα σε επίπεδο Βρυξελλών. Κάτι που θα γίνει δυνατό βάσει των διευρυμένων αρμοδιοτήτων του Ευρωκοινοβουλίου σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λισσαβόνας. Η επικύρωσή της από τα εθνικά κοινοβούλια των κρατών-μελών της Ε.Ε. τρέχει αυτή τη στιγμή.

Το 2009 θα είναι ιδιαίτερα σημαντικό έτος για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο . Αφ ’ ενός γιατί θα τεθεί σε ισχύ η Συνθήκη της Λισσαβόνας , αφ ’ ετέρου δε γιατί εμείς , οι Ευρωπαίοι πολίτες , θα εκλέξουμε τότε τους εκπροσώπους μας στη νέα σύνθεση του Ευρωκοινοβουλίου. «Φανταστείτε πως τούτη τη στιγμή σας ακούει ο μελλοντικός σας Ευρωβουλευτής. Τι θα ζητούσατε απ’ αυτόν να κάνει κατά την επόμενη θητεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου;» Αυτή ήταν η ερώτηση που απευθύναμε σε δυο Βούλγαρους πολίτες. Ιδού τι μας απάντησαν αυτοί.

«Σε κάθε περίπτωση θα ήθελα να ασχοληθεί με την προστασία των καταναλωτών», λέει ο Τσβετάν Τσβετάνοφ. «Θεωρώ ότι στη Βουλγαρία υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούν να γίνουν σ’ αυτή την κατεύθυνση. Νομίζω ότι οι μελλοντικοί Ευρωβουλευτές πρέπει να ασχοληθούν και με θέματα που αφορούν στις εργασιακές σχέσεις, και σ’ αυτό τον τομέα υπάρχουν πολλές ατέλειες που μπορούν να βελτιωθούν. Καθώς και να δοθεί αντίσταση στην κατασκευαστική μαφία, σ’ όλα τα παράνομα κατασκευαστικά έργα, οι πληροφορίες για τα οποία ίσως δεν βγαίνουν έξω από τη Βουλγαρία ή βγαίνουν μόνο εν μέρει, αλλά απειλούν να επιφέρουν σοβαρές οικολογικές ζημιές στη χώρα μας.»

«Νομίζω ότι είναι πια καιρός η Ε.Ε. να καθιερώσει μια πλήρη και απόλυτη απαγόρευση του καπνίσματος σ’ όλους του δημόσιους χώρους», λέει η Άσια Τσάνεβα. «Επίσης υπάρχει ακόμη πολλή δουλειά όσον αφορά στην πολιτική απέναντι στους ανθρώπους με αναπηρίες, ιδιαίτερα σε χώρες όπως τη Βουλγαρία όπου ακόμη γίνονται λίγο σ’ αυτή την κατεύθυνση. Σ’ εμάς οι άνθρωποι με αναπηρίες συναντούν εμπόδια παντού - από την κίνηση στο ακατάλληλο γι’ αυτούς αστικό περιβάλλον μέχρι τα προβλήματα με την ανεύρεση εργασίας. Γι’ αυτούς τους ανθρώπους πρέπει να υπάρχουν ενιαία ευρωπαϊκή πολιτική και νόμοι».

Μπορεί προβλήματα όπως εκείνα του Τσβετάν και της Άσια να τεθούν ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, να μελετηθούν εκεί και παρθεί απόφαση; Ρωτήσαμε τη Ντουσάνα Ζντράβκοβα, ευρωβουλευτή από τη Βουλγαρία από το κόμμα GERB, αντιπρόεδρο της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων και μέλος της Επιτροπής Αναφορών του Ευρωκοινοβουλίου.

«Κάθε πολίτης της Ε.Ε. μπορεί να υποβάλει αίτηση ή παράπονο στην Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πάνω σε κάθε θέμα που αφορά τον κύκλο των δραστηριοτήτων της Ε.Ε.», εξηγεί η ίδια. «Σε πολλές από τις περιπτώσεις στην Επιτροπή Αναφορών οι πολίτες προσφεύγουν σε θέματα που αφορούν στην εθνική νομοθεσία ή στην εφαρμογή της. Τότε το παράπονο θεωρείται απαράδεκτο. Κατ’ αρχήν συχνότερα λαμβάνουμε αναφορές που αφορούν σε παραβάσεις στο χώρο της οικολογίας. Για παράδειγμα, αναφορά υπ’ αριθμόν 0745 από το 2007 από την Ένωση για την Άγρια Φύση «Βαλκάνια» περί μη εκτέλεσης από πλευράς του βουλγαρικού κράτους των δεσμεύσεων στο πλαίσιο του οικολογικού δικτύου Natura 2000. Το παράπονο θεωρείται παραδεκτό, γιατί λέει πως υπάρχει παραβίαση της Οδηγίας υπ’ αριθμόν 9243 για την προστασία των φυσικών οικοτόπων και της άγριας χλωρίδας και πανίδας. Τώρα περιμένουμε πληροφορίες από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για να μελετήσουμε το ζήτημα. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Επιτροπή Αναφορών του ουσιαστικά αποτελούν τον έλεγχο των πολιτών, ακόμη και πάνω στη δραστηριότητα της ίδιας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Πολύ συχνά κατά τις συνεδρίες μας όταν δεν είμαστε ικανοποιημένοι από μια ή άλλη απάντηση της Κομισιόν, επιμένουμε για περισσότερες πληροφορίες ή για διόρθωση των πληροφοριών. Η Επιτροπή Αναφορών έχει την αποστολή να μελετά τα γεγονότα από την σκοπιά μιας υπηρεσίας που ανήκει στους ίδιους τους πολίτες, να συντονίζει την έρευνα του προβλήματος με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και όταν οι παραβάσεις είναι πολύ σοβαρές ή το παράπονο είναι μεγάλου κοινωνικού ενδιαφέροντος όπως είναι για παράδειγμα το πολωνικό παράπονο για τον δρόμο των πτηνών Via Baltica, τότε μπορεί και να επιμένει ενώπιον της Κομισιόν αυτή να κινήσει και ποινική διαδικασία. Στην περίπτωση αυτή γίνεται λόγος για την κατασκευή δρόμου σε τοποθεσία όπου φωλιάζουν τα πτηνά. Σε συνεδρίαση της Επιτροπής Αναφορών ο υπουργός Μεταφορών της Πολωνίας έδωσε εξηγήσεις για το πώς κατασκευάστηκε ο δρόμος και γιατί δεν τηρήθηκαν οι διατάξεις. Επίκειται να ζητηθεί από την Κομισιόν να κινήσει αγωγή κατά του πολωνικού κράτους για την μη εκπλήρωση των υποχρεώσεών του. Υπάρχει παρόμοια περίπτωση και με την Ουαλία - οι δημοτικές αρχές κλήθηκαν να δώσουν εξηγήσεις για το γεγονός που δεν είχαν ενημερώσει ικανοποιητικά τους πολίτες για την κατασκευή πετρελαιαγωγού κοντά σε οικισμούς. Υπάρχει και άλλος ένας τρόπος ανταπόκρισης σε παράπονα πολιτών. Ονομάζεται «Αποστολή για τη διαπίστωση των γεγονότων». Ομάδα εργασίας που διορίζεται από την Επιτροπή Αναφορών επισκέπτεται την αντίστοιχη χώρα και ενημερώνεται επί τόπου για όσα αναφέρουν οι αιτούντες, για τη θέση των αρμόδιων κρατικών αρχών ή υπηρεσιών. Μετά συντάσσεται λεπτομερής έκθεση, η οποία συζητείται σε συνεδρία της Επιτροπής Αναφορών και αυτή προβαίνει σε απόφαση. Όλοι αυτοί οι μηχανισμοί δεν αποσκοπούν στο να κηρύξουν κανένα ένοχο ή αθώο, αλλά να ασκήσουν πίεση στους διάφορους φορείς, ώστε να κάνουν τη δουλειά τους».

Στα συμφραζόμενα των προσπαθειών της Ε.Ε. να είναι πιο κοντά στους πολίτες της και τα προβλήματά τους, συνομιλήσαμε και με τον Sir Robert Atkins, Βρετανό ευρωβουλευτή, συντηρητικό και μέλος της Επιτροπής Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

«Λαμβάνουμε πολλές αναφορές σε οικολογικά θέματα»κ, λέει ο ίδιος. «Για παράδειγμα, σε σχέση με το σχέδιο κατασκευής αγωγού φυσικού αερίου από τη Ρωσία για τη Γερμανία δια της Βαλτικής Θάλασσας. Εδώ έχουμε ένα οικολογικό θέμα που είναι σημαντικό σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Φυσικά, παραλαμβάνονται και αναφορές τοπικής και προσωπικής σημασίας. Οι άνθρωποι παραπονούνται για την κατασκευή δρόμων, για την ποιότητα του νερού, του αέρα και ούτω κατ’ εξής. Όπως βλέπετε η οικολογία έχει μεγάλη θέση στη δουλειά μας. Τώρα τελευταία όλο και συχνότερα έχουμε παράπονα σε σχέση με μη αναγνώριση πτυχίων πανεπιστημίου, κατάρτισης ή εκπαίδευσης από ορισμένα κράτη μέλη. Π. χ. αν έχετε τελειώσει πανεπιστήμιο στη Βουλγαρία, μπορεί να μη σας αναγνωρίσουν τον τίτλο σπουδών στην Ελλάδα ή στη Μεγάλη Βρετανία. Για να είμαι ειλικρινής, έρχονται παράπονα για ό, τι μπορείτε να φανταστείτε και εμείς έχουμε την υποχρέωση να τα ερευνήσουμε και προωθήσουμε».

Παρακαλέσαμε τον Sir Robert Atkins να αναφέρει συγκεκριμένους αριθμούς για την εργασία της Επιτροπής Αναφορών.

«Η κατάσταση είναι η εξής: αν σ’ εμάς υποβληθεί αναφορά, τότε εμείς ενεργούμε και λαμβάνουμε απόφαση, η οποία βέβαια δεν είναι πάντα προς όφελος του αιτούντος. Πάντως εμείς είμαστε σε θέση να βγούμε με απόφαση πάνω στο 95% των αναφορών περίπου. Όσον αφορά στις προθεσμίες, δεν είμαστε καθόλου ικανοποιημένοι ότι η επεξεργασία των αναφορών κοστίζει τόσο πολύ χρόνο. Η άποψή μας είναι ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αντιδρά αρκετά γρήγορα. Από τη στιγμή της υποβολής της αναφοράς μέχρι την έρευνα της από την επιτροπή μας η διαδικασία απαιτεί τρεις μήνες και αυτό οφείλεται στη γραφειοκρατία στην επεξεργασία και τον έλεγχο των υποχρεώσεων της Ε.Ε. κλπ. Η προθεσμία είναι τρεις μήνες παρόλο που μερικές φορές επιταχύνουμε τη διαδικασία, αν το ζήτημα θεωρείται επείγον. Μετά όμως μπορούν να περάσουν μήνες, ακόμη και χρόνια, αν προκύψουν καθυστερήσεις, επιπλοκές ή υποβληθούν αγωγές στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Βέβαια, αν η αναφορά πρέπει να περάσει από δικαστική διαδικασία σε κάποια από τις χώρες μέλη, τότε εμείς δεν μπορούμε να παρέμβουμε μέχρι την ολοκλήρωσή της.»

Ποια προβλήματα αντιμετωπίζουν πιο συχνά τα μέλη της Επιτροπής Αναφορών και πώς μπορεί να βελτιωθεί η εργασία της;

«Τα προβλήματα έρχονται από το γεγονός ότι οι αναφορές αυξάνονται, κυρίως γιατί έχουμε πολλές νέες χώρες μέλη και λαμβάνουμε αναφορές απ’ όλη την Ε.Ε. Πρώτον, εμείς δεν διαθέτουμε τους πόρους να ανταποκριθούμε στο αυξανόμενο ενδιαφέρον για την εργασία μας - δεν έχουμε αρκετούς υπαλλήλους, ούτε χρηματοδότηση και κάτι πρέπει να γίνει γι’ αυτό το πρόβλημα. Δεύτερον, οι αντίστοιχες κυβερνήσεις των κρατών μελών και οι μόνιμες αντιπροσωπείες τους στις Βρυξέλλες δεν ανταποκρίνονται πάντα γρήγορα, μερικές φορές δεν ανταποκρίνονται καθόλου σε ερωτήσεις που θέτουμε εξ ονόματος των αιτούντων. Και τρίτον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία οφείλει να μελετήσει τις αναφορές που εμείς κρίνουμε δικαιολογημένες και που απαιτούν απάντηση, δεν λειτουργεί πάντα τόσο γρήγορα όσο θα θέλαμε. Με δυο λόγια το πρόβλημα είναι στους πόρους - ανθρώπους και χρηματοδότηση, στην καλύτερη κατανόηση από πλευράς των κυβερνήσεων των κρατών μελών για την ανάγκη να απαντήσουμε στις αναφορές, στην γρηγορότερη ανταπόκριση από πλευράς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής».

Προς τη Βουλγαρική Ραδιοφωνία ο πρόεδρος της ομάδας της Συμμαχίας Ελεύθερων και Δημοκρατών για την Ευρώπη (ALDE), Graham Watson, περιέγραψε μερικές σφαίρες, στις οποίες η επιρροή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα ενισχυθεί κατά τη θητεία της επόμενης σύνθεσής του.

«Τώρα όλες οι δαπάνες που έχουν σχέση με την κοινή αγροτική πολιτική της Ε.Ε. πραγματοποιούνται εξ ολοκλήρου από τις κυβερνήσεις των κρατών μελών», λέει ο Graham Watson. «Δυνάμει της Συνθήκης της Λισσαβόνας το Ευρωκοινοβούλιο θα έχει πια αρμοδιότητες στην αξιοποίηση αυτών των ποσών. Αυτό σημαίνει ότι θα πετύχουμε μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα προς όφελος των φορολογουμένων, παρακολουθώντας με κριτικό μάτι πώς ξοδεύονται τα λεφτά τους στο πλαίσιο της Ένωσης. Μπορώ να αναφέρω και άλλους τομείς. Η νέα συνθήκη παραχωρεί στους πολίτες το δικαίωμα πρωτοβουλίας. Αν 1 εκ. πολίτες υπογράψουν μια αναφορά, οι αρχές θα πρέπει να την λάβουν υπόψη και να προβούν στις αντίστοιχες ενέργειες».

Σε ποιο βαθμό το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις προσδοκίες των εκλογέων;
«Φοβάμαι ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι σαν κάθε άλλο κοινοβούλιο ή εταιρεία ή δημόσια υπηρεσία. Το 25% των ανθρώπων μέσα εργάζεται σκληρά ανεξάρτητα από τις συνθήκες, άλλο 25% κάνει πως δουλεύει, ενώ το υπόλοιπο είναι κάπου ανάμεσα - αν έχει καλούς ηγέτες και καλά κίνητρα, είναι πρόθυμο να εργάζεται σοβαρά».

Σε ποια θέματα αναμένεται οι πολίτες της Ε.Ε. να είναι ιδιαίτερα δραστήριοι και να απαιτούν ενέργειες από το Ευρωκοινοβούλιο κατά τη θητεία των νέων βουλευτών; Ο Graham Watson αναζητά την απάντηση στις έρευνες της κοινής γνώμης:
«Οι έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι αναμένουν από το Ευρωκοινοβούλιο να ασχοληθεί με τρία βασικά προβλήματα. Δυο απ’ αυτά μπορούμε να τα αποκαλέσουμε παγκόσμια - πρόκειται για τις αλλαγές στο κλίμα και για την τρομοκρατία. Η τρίτη προτεραιότητα όμως συνδέεται άμεσα με κάθε ξεχωριστό πολίτη και αυτή είναι η προστασία των καταναλωτών. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έκανε σπουδαία βήματα μπροστά ώστε τα πάντα που πωλούνται - αρχίζοντας από τα τρόφιμα, περνώντας από τα παιχνίδια και καταλήγοντας στις ηλεκτρικές συσκευές - να είναι ασφαλή για τους αγοραστές. Και εδώ θα ήθελα να δώσω την αντάξια αναγνώριση στη Βουλγάρα Ευρωεπίτροπο Μεγκλένα Κούνεβα, η οποία είναι αρμόδια για την προστασία των καταναλωτών, για τη θαυμάσια δουλειά που έκανε σ’ αυτό τον τομέα.»

Από την 1^η Ιουλίου η Γαλλία θα αναλάβει την προεδρία της Ε.Ε. μέχρι το τέλος του 2008. Είναι μια σοβαρή πρόκληση για τη χώρα, γιατί ακριβώς κατά τη διάρκεια της προεδρίας της θα γίνει η προετοιμασία για την εφαρμογή της Συνθήκης της Λισσαβόνας. Για το θέμα συνομιλήσαμε με τον Πρέσβη της Γαλλίας στη Βουλγαρία Ετιέν ντε Πονσέν (Etienne de Poncins).
«Αυτή είναι στην ουσία η 12^η γαλλική προεδρία της Ε.Ε., γιατί είμαστε μέλος ιδρυτής της Ένωσης», λέει ο ίδιος. «Είναι μια σπουδαία περίοδος για τη χώρα μας, η οποία ετοιμάζεται να ασκήσει τις αρμοδιότητές της δραστήρια και με ένα πολύ υπεύθυνο τρόπο, γιατί οι προσδοκίες από τη γαλλική προεδρία είναι μεγάλες. Εμείς θα δώσουμε την έμφαση σε θέματα που αφορούν άμεσα τους Ευρωπαίους πολίτες, συμπεριλαμβανομένης και της μετανάστευσης. Είναι ένα πρόβλημα που ανησυχεί τους συμπολίτες μας και σ’ αυτή την κατεύθυνση η Γαλλία θα προτείνει ορισμένα σοβαρά μέτρα. Θα δοθεί επίσης προσοχή και στο περιβάλλον, για το οποίο το νομοθετικό πλαίσιο προβλέπει την εφαρμογή συγκεκριμένων μέτρων, τα οποία θα προετοιμαστούν ακριβώς κατά τη γαλλική προεδρία. Θα καταβάλουμε προσπάθειες και στο χώρο της άμυνας και της εξωτερικής πολιτικής. Και, τέλος, θα έχουμε ως προτεραιότητα και την οριστική επικύρωση και την προετοιμασία για την πραγματική εφαρμογή της Συνθήκης της Λισσαβόνας, η οποία θα μπει σε ισχύ από την 1^η Ιανουαρίου 2009. Η φιλοδοξία της είναι να επιτρέψει στην Ευρώπη να γίνει πιο αποτελεσματική, πιο διαφανής και να λειτουργεί καλύτερα. Η Συνθήκη της Λισσαβόνας θα εφαρμόσει πολλές θεσμικές αλλαγές που αποσκοπούν στην καλύτερη λειτουργία του λεγόμενου «κινητήρα» της Ε.Ε.».

Παρόλα αυτά όμως το ενδιαφέρον των Ευρωπαίων πολιτών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι ασθενές. Πώς θα τους κάνετε να ψηφίσουν στις επόμενες εκλογές για το Ευρωκοινοβούλιο το 2009;

«Είναι κρίμα ότι οι άνθρωποι δεν ενδιαφέρονται για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, γιατί η Συνθήκη της Λισσαβόνας θα αλλάξει τις αρμοδιότητές του και το Ευρωκοινοβούλιο αποκτά όλο και μεγαλύτερες εξουσίες. Ακριβώς αυτό μαζί με τα κράτη-μέλη εγκρίνει την ευρωπαϊκή νομοθεσία, η οποία εφαρμόζεται στη Βουλγαρία και παντού αλλού στο πλαίσιο της Ε.Ε. Είναι ένα αληθινό κοινοβούλιο με πραγματική εξουσία, το οποίο εργάζεται έντονα και λαμβάνει αποφάσεις πρωταρχικής σημασίας. Αυτές έχουν άμεση επίδραση στην καθημερινή ζωή των συμπολιτών μας. Ίσως αυτές οι εκλογές πρέπει να γίνουν πιο πολιτικοποιημένες, δηλαδή να είναι πιο ευρωπαϊκές, έτσι ώστε με την ψήφο του ο Βούλγαρος πολίτης για παράδειγμα να αισθάνεται την ικανοποίηση ότι συμβάλλει στην καλύτερη λειτουργία της Ε.Ε. γενικά. Θα εξηγήσω τι εννοώ - θα ήταν καλό στον εκλογικό αγώνα να συμμετέχουν ξεχωριστά ευρωπαϊκά κόμματα. Ακόμη οι εκλογές γίνονται αντιληπτές από εθνική ή περιφερειακή οπτική γωνία και δεν δίδεται αρκετή προσοχή στην ευρωπαϊκή θεματολογία. Οι εκλογές για την Ευρωβουλή δεν επηρεάζουν άμεσα την πολιτική ζωή στη Βουλγαρία, αλλά συμβάλλουν για τη βελτίωση ή την αλλαγή της πολιτικής ισορροπίας στο πλαίσιο της Ε.Ε.», είπε ο Πρέσβης της Γαλλίας στη Βουλγαρία Etienne de Poncins.

Την επόμενη φορά θα μιλήσουμε για τον ρόλο των εθνικών κοινοβουλίων στην κοινή μας ευρωπαϊκή οικία. Αυτή η εκπομπή μεταδίδεται από τη Βουλγαρική Ραδιοφωνία, το RFI Βουκουρέστι και το γαλλικό Ράδιο Ιβλίν, επικοινωνιακούς εταίρους του σχεδίου «Τώρα – συνεργαζόμαστε με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο» που πραγματοποιείται από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο. Περιμένουμε τις ερωτήσεις, τις απόψεις, τα σχόλια και τις προτάσεις σας στη σύνταξή μας, καθώς και στην ηλεκτρονική διεύθυνση info@europe.bg. Για περισσότερες λεπτομέρειες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα http://parliament.europe.bg     

Κείμενο: Ντανιέλα Κωνσταντίνοβα, Μάια Πελόφσκα, Βενέτα Νικόλοβα, Ντιάνα Χριστάκιεβα

Μετάφραση: Πέταρ Κάντρεφ

Εκφωνητές: Έλλη Γκέκοβα, Πέταρ Κάντρεφ