Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις παραμονές των εκλογών τον Ιούνιο

Στη  πληροφοριακή μας  στήλη στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Τώρα - συνεργαζόμαστε με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο» θα ακούσετε μέρος της συζήτησης που διεξήχθη στις Βρυξέλλες για τις επικείμενες ευρωεκλογές και για τα αποτελέσματα της θητείας της παρούσας σύνθεσης της Ευρωβουλής. Η πρωτοβουλία αυτή οργανώθηκε στις παραμονές των γενέθλιων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου - της 19ης Μαρτίου. Αυτή την ημερομηνία , ακριβώς πριν ένα χρόνο, ξεκίνησε και το σχέδιό μας.

Στη συζήτηση συμμετείχαν ο Antonio Lopez-Isturiz White, ευρωβουλευτής από την Ισπανία και Γενικός Γραμματέας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, η Adina Valean, ευρωβουλευτής από τη Ρουμανία, αντιπρόεδρος της Oμάδας της Συμμαχίας Φιλελεύθερων και Δημοκρατών για την Ευρώπη (ALDE), ο Wilfried Ruetten, διευθυντής του Ευρωπαϊκού Κέντρου Δημοσιογραφίας (European Journalism Center), και η Julia De Clerck-Sachsse , ειδικός στο Κέντρο Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής (Center for European Policy Studies). Για συμμετοχή στη συζήτηση προσκλήθηκε επίσης ο αντιπρόεδρος της ομάδας του Κόμματος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών Jan Marinus Wiersman, Ευρωβουλευτής από την Ολλανδία, ο οποίος λόγω άλλων υποχρεώσεων δεν μπόρεσε να λάβει μέρος στην ομιλία.

Η πρώτη ερώτηση προς τους φιλοξενούμενούς μας ήταν για τα πολιτικά επιτεύγματα που θα έπειθαν τους εκλογείς να ασκήσουν το δικαίωμα ψήφου τους τον Ιούνιο.
«Είναι ένα περίπλοκο θέμα, γιατί νομίζω πως δεν υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ των πολιτών της Ευρώπης όταν γίνουν ψηφοφόροι», λέει η Adina Valean. «Κατά τις εκλογές όμως επικρατούν δυστυχώς τα εθνικά θέματα και οι ψηφοφόροι σκέφτονται λιγότερο τα ευρωπαϊκά κόμματα και περισσότερο τα εθνικά που συναγωνίζονται στις ευρωεκλογές. Γι’ αυτό και είναι δύσκολο να αναδείξουμε τις επιτεύξεις . Οι πολίτες πρέπει να καταλάβουν ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ της τοπικής πολιτικής και της πολιτικής που υπερασπίζει κανείς ως φιλελεύθερος, ως μέλος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος ή ως σοσιαλιστής στο Ευρωκοινοβούλιο . Παρόλο που όλοι προσπαθούμε να καταλήξουμε στην καλύτερη απόφαση για τους πολίτες , τα εργαλεία για την επίτευξη της πολιτικής μας είναι διαφορετικά . Για παράδειγμα , όταν μιλάμε για τις ώρες εργασίας , όλοι οι πολιτικοί θέλουν να καταπολεμήσουν την εκμετάλλευση των εργαζομένων και τις άσχημες συνθήκες εργασίας. Η προσέγγιση είναι όμως διαφορετική. Οι σοσιαλιστές θα έλεγαν: «Πρέπει να περιοριστούν οι ώρες εργασίας, για να προστατέψουμε τους εργαζομένους». Ενώ εμείς, οι φιλελεύθεροι, θα λέγαμε: «Χρειαζόμαστε περισσότερη ευελιξία - ας εκείνοι που θέλουν να δουλεύουν περισσότερο , για να κερδίζουν περισσότερο, να έχουν τη δυνατότητα να το κάνουν». Είμαι σίγουρη ότι το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα θα είχε την ίδια προσέγγιση σ’ αυτό το θέμα . Δηλαδή όλοι θέλουμε προστασία των εργαζομένων, αλλά διαφέρουμε για τον τρόπο, με τον οποίο θα εξασφαλίσουμε αυτή την προστασία. Συνήθως τελικά βρίσκουμε τη λύση κάπου στη μέση».

Ορισμένοι ακροατές είναι της άποψης ότι δεν υπάρχει σημασία ποιο πολιτικό κόμμα θα έχει την πλειοψηφία στο επόμενο Ευρωκοινοβούλιο , γιατί η βασική κατεύθυνση θα μείνει η ίδια. Συμμερίζεστε αυτή την άποψη;

«Δεν συμφωνώ, αλλά με την πολιτική επικοινωνίας που ακόμη έχουμε στις Βρυξέλλες, οι άνθρωποι μάλλον πράγματι σκέφτονται έτσι», θεωρεί ο Antonio Lopez από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα. «Είναι κάτι που χρειάζεται περισσότερη δουλειά. Αλλά συμφωνώ με την κα Valean για τον τρόπο, με τον οποίον αντιμετωπίζουμε τις εκλογές. Έχουμε ένα κοινό πρόβλημα - στη Βουλγαρία, στην Ισπανία ή στη Ρουμανία - και αυτό είναι η επικοινωνία των πολιτών με τις Βρυξέλλες. Αν δεν πείσουμε τους ανθρώπους στο ευρωπαϊκό σχέδιο, στο ποιοι είμαστε και ποιες είναι οι διάφορες προσεγγίσεις που έχουμε προς αυτό το σχέδιο για την Ενωμένη Ευρώπη, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε ευρωσκεπτικισμό. Ο μοναδικός τρόπος να πετύχουμε κατανόηση είναι η ενημέρωση. Γι’ αυτό και ευχαριστούμε για την πρωτοβουλία που έχετε αναλάβει και για τη συζήτηση που έχουμε για τις ευρωεκλογές και για το μέλλον. Οι δημοσιογράφοι πρέπει να μας βοηθήσουν να κάνουμε τη δουλειά μας και να εξηγήσουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση στους πολίτες. Θα δώσω ένα παράδειγμα - τώρα η Ισλανδία θέλει να γίνει μέλος της Ε.Ε., ίσως και η Νορβηγία. Γιατί τώρα, αντιμετωπίζοντας την παγκόσμια κρίση, αυτές οι χώρες συνειδητοποιούν ότι είναι πια πρόβλημα να είσαι έξω από την Ε.Ε. Αλλά οι πολίτες μας μέσα στην Ε.Ε. δεν το καταλαβαίνουν πάντα. Όσον αφορά στα νέα μέλη όπως τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, όλοι εμείς, οι Ευρωπαίοι πολιτικοί, πρέπει να σας πείσουμε στα πλεονεκτήματα της συμμετοχής. Π.χ. για τη Βουλγαρία μία από τις προτεραιότητες αυτή τη στιγμή είναι η ενέργεια. Επομένως εμείς πρέπει να συζητάμε τα προβλήματα της ενέργειας στη Βουλγαρία, ώστε οι άνθρωποι εκεί να καταλάβουν ότι εργαζόμαστε για την επίλυση των προβλημάτων τους. Φυσικά, οι φιλελεύθεροι θα έκαναν μια επιλογή, εμείς στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα - άλλη. Είμαι σίγουρος ότι αυτή θα ήταν διαφορετική από εκείνη των σοσιαλιστών. Λυπάμαι ότι ο εκπρόσωπός τους δεν είναι εδώ. Το θέμα είναι πως θα είχαμε διαφορετική προσέγγιση στο ίδιο πρόβλημα, αλλά το πιο σημαντικό είναι οι Βούλγαροι να ξέρουν ότι εργαζόμαστε για την επίλυσή του».

«Τώρα τελευταία οι εκλογές στη Βουλγαρία δείχνουν ορισμένη αποχή από την ψηφοφορία», συνεχίζει. «Γι’ αυτό το πρώτο ζήτημα, με το οποίο πρέπει να ασχοληθούμε, είναι πώς να επιστρέψουμε την προσοχή του Βούλγαρου ψηφοφόρου. Θα είμαι στη Βουλγαρία στις αρχές Μαΐου και μαζί με πολιτικούς ηγέτες, πιο συγκεκριμένα από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, θα μιλήσουμε για την άμεση προτεραιότητα, δηλαδή την προσέλευση στις κάλπες. Είναι κάτι ιδιαίτερα σημαντικό για τις νέες χώρες-μέλη, γιατί είναι ένα τεστ για μας, για το πόσο το σχέδιο της Ενωμένης Ευρώπης λειτουργεί. Δεν θα ήθελα οι δυο χώρες σας (η Βουλγαρία και η Ρουμανία) να γίνουν εξιλαστήριο θύμα για τις αποτυχίες της Ε.Ε. Αντιθέτως - πρέπει να βοηθήσουμε τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία να μετατραπούν στο ιδανικό παράδειγμα για την ολοκλήρωση και σε ένα επιτυχές συμπλήρωμα στην Ε.Ε. Πρέπει να αντιλαμβανόμαστε την Ε.Ε. ως βοήθεια και όχι ως βάρος ή πρόβλημα».

Έχοντας υπόψη τα λόγια του κ. Lopez, επιτυχία ή αποτυχία μπορούμε να θεωρούμε τη διεύρυνση της Ε.Ε.;

«Η Ισπανία αποτελεί ένα πολύ καλό παράδειγμα, γιατί δεν ήταν μέλος της Ένωσης από την ίδια την αρχή», τονίζει η κα Valean. «Κατά την ένταξή της υπήρχαν συζητήσεις για το πώς οι Ισπανοί αγρότες θα γκρέμιζαν την αγροτική πολιτική της Ένωσης, γιατί ήταν φτωχοί και θα κόστιζαν ακριβά κλπ. Ενώ αποδείχθηκε ότι η Ισπανία είναι το καλύτερο παράδειγμα για το πώς να αποκομίσουμε μέγιστα οφέλη από τη συμμετοχή, για να αναπτύξουμε τη χώρα μας, και να συνεισφέρουμε ταυτόχρονα στη γενική ευημερία της ίδιας της Ε.Ε. Γι’ αυτό νομίζω ότι η διεύρυνση αποτελεί έναν από τους στυλοβάτες της Ε.Ε. Δεν πρέπει να σκεφτόμαστε για προστατευτισμό, για κλείσιμο των συνόρων ή να σταματάμε ως εδώ!»

«Είναι αλήθεια! Όταν η Ισπανία προσχώρησε το 1986, ακούγονταν ακριβώς τέτοιες φωνές - ότι εμείς θα τορπιλίσουμε την Ε.Ε., ιδιαίτερα μαζί με την Πορτογαλία, και θα είμαστε υπεύθυνοι για το γκρέμισμα της Ένωσης!», προσθέτει ο κ. Lopez. «Και δείτε την Ισπανία σήμερα! Δηλαδή υπάρχουν παραδείγματα, από τα οποία πρέπει να διδασκόμαστε, υπάρχουν όμως και άλλα που δεν πρέπει να επαναλαμβάνουμε - όπως για παράδειγμα η έλλειψη ελευθερίας για την κυκλοφορία των εργαζομένων. Γιατί οι μαφίες να μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα, ενώ οι εργαζόμενοι, οι οποίοι θέλουν να βγάζουν το ψωμί τους τίμια, να μη μπορούν; Γιατί να μην αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο, όπως και οι ντόπιοι εργαζόμενοι;»

Σύμφωνα με τη Βουλγάρα ευρωβουλευτή Ντουσάνα Ζντράβκοβα ιδιαίτερης σημασίας τώρα είναι οι νέοι άνθρωποι να ψηφίσουν, γιατί:

«Η βαθιά μου πεποίθηση είναι ότι ακριβώς οι νέοι πρέπει να ψηφίσουν πιο μαζικά στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, γιατί κατά την επόμενη θητεία, πλήρη πια και για τους Βούλγαρους ευρωβουλευτές, αυτοί θα μπορούν να συμμετέχουν πιο ενεργώς στην κατάρτιση των ευρωπαϊκών πολιτικών. Ουσιαστικά αυτά τα 5 χρόνια είναι το μέλλον των νέων ανθρώπων. Και αν αυτοί θέλουν να κρατούν το μέλλον στα χέρια τους, πρέπει να εκφράσουν τη γνώμη τους με την ψήφο που θα δώσουν. Άλλο θέμα είναι τι θα κάνουν τα πολιτικά κόμματα για την αύξηση της προσέλευσης στις κάλπες, κάτι που είναι στόχος κάθε ενός από μας που εργαζόμαστε στους αντίστοιχους θεσμούς, και ιδιαίτερα για μένα ως άνθρωπο, βαθιά πεπεισμένο ότι η Ε.Ε. είναι η κοινή μας οικία. Αυτή δίνει πολύ περισσότερες δυνατότητες για μια μικρή χώρα σαν τη Βουλγαρία να συμμετέχει στη λήψη αποφάσεων και στην κατάρτιση των διάφορων πολιτικών που επηρεάζουν τη ζωή μας.»

Ιδού και τα σχόλια των συναδέλφων δημοσιογράφων για την εμπιστοσύνη των πολιτών σ’ όσα ακούνε και βλέπουνε, από τη μία, και για τα κίνητρά τους να ψηφίζουν στις εκλογές, από την άλλη.

«Αυτά είναι τα δύο σημεία-κλειδιά που λαμβάνουμε υπόψη, όταν προσπαθούμε να αναλύσουμε το βαθμό συμμετοχής των ψηφοφόρων από πολιτική άποψη», λέει η κα Julia De Clerck-Sachsse από το Κέντρο Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής. «Συνδέονται αφενός με το ότι οι ψηφοφόροι ακόμη αντιλαμβάνονται τις ευρωεκλογές ως δευτερεύουσες σε σχέση με τις εθνικές. Οι άνθρωποι κρίνουν για τις κυβερνήσεις τους ανάλογα με τις ενέργειές τους στη χώρα και όχι με το τι συμβαίνει σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Έτσι διακόπτεται η σχέση μεταξύ της Ε.Ε. και των πολιτών. Οι πολίτες θα μπορούσαν να καταλάβουν αυτή τη σχέση και την όλο και μεγαλύτερη αξία της Ευρώπης, μόνο αν συνειδητοποιήσουν τι κάνει η Ευρώπη γι’ αυτούς σε εθνικό επίπεδο. Δηλαδή ιδιαίτερα σημαντικό είναι τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα όχι μόνο να απευθύνονται στους ψηφοφόρους, αλλά επίσης να επικοινωνούν με τα κόμματα και τις κυβερνήσεις σε εθνικό επίπεδο. Νομίζω ότι είναι σημαντικό ζήτημα και πρόκληση για τα ευρωπαϊκά κόμματα και τους δύο εκπροσώπους τους εδώ να κάνουν την Ευρώπη σπουδαία για τους πολίτες, αλλά και να τη συνδέσουν σαφώς με τις εθνικές πολιτικές συζητήσεις.»

Στα ΜΜΕ συχνά εμφανίζονται αρνητικές εκτιμήσεις για την εργασία του Ευρωκοινοβουλίου. Πώς θα σχολιάσετε την εμπιστοσύνη των ΜΜΕ;

«Είναι μια δύσκολη ερώτηση», λέει ο Wilfried Ruetten, διευθυντής του Ευρωπαϊκού Κέντρου Δημοσιογραφίας. «Γι’ αυτή τη στάση συχνά φταίνε οι πολιτικοί. Πολύ εύκολο είναι, όταν όλα πάνε καλά, να πεις: «Αυτό το επίτευγμα είναι δικό μου», και αντίστροφα - όταν κάτι δεν είναι εντάξει να κατηγορήσεις τις Βρυξέλλες (είτε την Κομισιόν, είτε το Συμβούλιο ή το Ευρωκοινοβούλιο). Οι πολιτικοί θα έπρεπε να είναι πιο προσεκτικοί όταν κατηγορούν τις Βρυξέλλες για τα πάντα που δεν πάνε καλά σε εθνικό επίπεδο. Από την άλλη, η Ε.Ε. είναι τεράστιος και σύνθετος οργανισμός και είναι δύσκολο να τον εξηγήσεις σε οποιονδήποτε άνθρωπο - ακόμη και στους καλά μορφωμένους. Εκτός αυτού, χωρίς να υπάρχουν δημοψηφίσματα, δεν γίνεται αρκετά σαφές πώς συμβαίνει η λήψη των αποφάσεων. Δηλαδή, το μήνυμα είναι αρκετά μπερδεμένο για το μέσο πολίτη. Πρέπει να διανύσουμε ένα μακρύ δρόμο, ώστε οι άνθρωποι να καταλάβουν γιατί είναι τόσο σημαντικό να ψηφίζουν. Αν προσθέσουμε και την κρίση αυτή τη στιγμή, η προσέλευση στις κάλπες δεν θα είναι πολύ υψηλή. Είμαι αρκετά σκεπτικός. Εκτός αυτού η εκλογική καμπάνια άρχισε πολύ αργά.»

Η κα Sachsse συμφώνησε μ’ αυτή την άποψη, αλλά πρόσθεσε ότι κατά τη γνώμη της το θέμα δεν είναι μόνο πόσο προσιτά είναι τα μηνύματα, αλλά και πόσο σαφείς είναι οι διαχωριστικές γραμμές μεταξύ των διάφορων κομμάτων. Η ίδια προς το παρόν προβλέπει ποσοστό προσέλευσης στις κάλπες κάτω από το 30%. Γι’ αυτό η καθυστερημένη καμπάνια αποτελεί μεγάλη πρόκληση για τη διεξαγωγή των εκλογών και γι’ αυτό ευθύνεται το Ευρωκοινοβούλιο. Σύμφωνα με την κα Valean από τη Συμμαχία Φιλελεύθερων και Δημοκρατών για την Ευρώπη φταίει πιο πολύ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, γιατί αυτή είναι υπεύθυνη ώστε τα μηνύματα να φτάνουν στους ανθρώπους. Αυτό επιβάλλει στους Ευρωβουλευτές να δείχνουν εφευρετικότητα σε εθνικό επίπεδο την τελευταία στιγμή, για να κινητοποιήσουν τους ψηφοφόρους. Σύμφωνα με τη γνώμη της οι βουλευτές στο εθνικό κοινοβούλιο δεν βοηθούν ιδιαίτερα αυτή τη διαδικασία.

Στην ερώτηση ποιο κόμμα έχει καλύτερες προοπτικές να έχει την πλειοψηφία, και οι δυο ευρωβουλευτές - ο κ. Lopez και η κα Valean - ήταν ομόφωνοι ότι στην Ευρωβουλή δεν πρόκειται για πλειοψηφία, γιατί εκεί δεν υπάρχει ρητά καθορισμένη αντιπολίτευση, αντίθετα με τα εθνικά κοινοβούλια. Σύμφωνα με τον Antonio Lopez η πλειοψηφία στο Ευρωκοινοβούλιο είναι πάντα καλή, γιατί η βασική αρχή της Ευρώπης είναι η συναίνεση, η οποία να οδηγεί σε ισορροπία.

Στο τέλος θα αναφέρουμε και τα σχόλια των φιλοξενουμένων μας για το θέμα του διαγωνισμού δοκιμίου που πρότεινε το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο, δηλαδή «Η Ευρώπη πέρα από τους κύβους ζάχαρης και στο κατώφλι των εκλογών 2009». Τους ρωτήσαμε ποια, κατά την άποψή τους, θα είναι η Ευρώπη κατά την επόμενη θητεία του Ευρωκοινοβουλίου - πιο γλυκιά, πικρή ή ίσως άνοστη;
«Εξαρτάται από το περιβάλλον, αλλά πρέπει εμείς, οι πολιτικοί στις Βρυξέλλες, να εργαζόμαστε μαζί, ώστε να πείσουμε τους πολίτες πως η Ενωμένη Ευρώπη έχει μέλλον και όχι να υψώνουμε νέους φραγμούς που να μας χωρίζουν», είναι η άποψη της κας Valean. «Φυσικά, προβλήματα θα υπάρχουν και αυτά θα είναι πικρά - όπως η οικονομική κρίση, τα προβλήματα στον τομέα της ενέργειας, η ασφάλεια, η εξωτερική πολιτική και το φυσικό περιβάλλον. Αυτές οι προκλήσεις παραμένουν, αλλά εμείς πρέπει να αναζητάμε την καλύτερη λύση για τους Ευρωπαίους πολίτες. παρά τις διαφορές που έχουμε».

«Θα ήθελα να προσθέσω ότι μπήκαμε πολύ καλά σ’ αυτή τη συζήτηση, ψάχνοντας τις λύσεις μαζί. Δηλαδή αν η Ευρώπη θα είναι πιο γλυκιά ή όχι, εξαρτάται από μας, από το αν θα επικρατήσουν τα κόμματα των ευρωσκεπτικιστών ή όχι», λέει ο Antonio Lopez. «Εμείς, οι πολιτικοί και οι δημοσιογράφοι, έχουμε κοινές ευθύνες - να μεταφράσουμε το μήνυμα προς τους πολίτες και να μην επιτρέψουμε αυτό να συμβεί. Γι’ αυτό προσωπικά προτιμώ την πιο γλυκιά δυνατότητα».

«Στην ουσία πιο πολύ «με καρυκεύματα», αυτός είναι ο τρόπος να προχωρήσουμε», εξηγεί η κα Sachsse ως μία σύσταση προς τους ευρωβουλευτές. «Προσθέστε μπαχαρικά, μη φοβάστε και να «πιπερώσετε», αν χρειαστεί. Δεν πρέπει τα πάντα να είναι γλυκά. Η ποικιλία εμπλουτίζει την Ευρώπη. Ναι, ελπίζω το επόμενο Ευρωκοινοβούλιο να είναι με πολλά καρυκεύματα».

Όσον αφορά στο νικητή του διαγωνισμό, αυτός είναι ήδη γνωστός - ο Matthew Rushford από τη Μεγάλη Βρετανία, φοιτητής νομικής. Ο Matthew θα συμμετάσχει στο επόμενο μας πρόγραμμα τον Απρίλιο όταν θα συνεχίσουμε αυτή τη συζήτηση με άλλους φιλοξενουμένους.

Αυτό το πρόγραμμα μεταδίδεται από τη Βουλγαρική Ραδιοφωνία, το RFI - Ρουμανία και το Yvelines Ράδιο - Γαλλία, στο πλαίσιο του σχεδίου «Τώρα - συνεργαζόμαστε με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο» που υλοποιείται από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο με την οικονομική υποστήριξη της Γενικής Διεύθυνσης Επικοινωνιών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Κείμενο: Ίβα Λέτνικοβα
Μετάφραση: Πέταρ Κάντρεφ