Οι «παλιοί» Ευρωπαίοι στη Νέα Ευρώπη – θα ψηφίσουν στις Ευρωεκλογές και γιατί;

Από τις 4 μέχρι τις 7 Ιουνίου όλοι οι Ευρωπαίοι καλούνται να προσέλθουν στις κάλπες, για να εκλέξουν τα νέα 736 μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του μοναδικού θεσμού στο κοινό μας ευρωπαϊκό σπίτι, τη σύνθεση του οποίου καθορίζουμε εμείς, οι ίδιοι, με άμεση ψηφοφορία. Ασχέτως αν είμαστε Βούλγαροι, Σουηδοί, Γάλλοι ή άλλης εθνικότητας, έχουμε την ευκαιρία μια φορά σε πέντε χρόνια «να υπαγορεύσουμε τους όρους του παιχνιδιού» όχι μόνο στον εθνικό πολιτικό στίβο, αλλά και άμεσα στις Βρυξέλλες. Μπορεί, με ποιο τρόπο και αξίζει να επωφεληθεί αυτής της ευκαιρίας ένας Ευρωπαίος πολίτης που την ημέρα των εκλογών βρίσκεται στο έδαφος άλλου κράτους-μέλους της Ένωσης; Αυτό είναι το θέμα της σημερινής μας εκπομπής «Συνεργαζόμαστε με το Ευρωκοινοβούλιο» που παράγεται από τη Βουλγαρική Ραδιοφωνία, την Πύλη Ευρώπη και το Ευρωπαϊκό ινστιτούτο.

Ποιες είναι οι δυνατότητες ώστε οι ξένοι που μένουν στη Βουλγαρία να ασκήσουν το δικαίωμα ψήφου τους για το Ευρωκοινοβούλιο;
Το ερώτημα απευθύνεται στην Ελένα Μάρκοβα της Κεντρικής Εφορευτικής Επιτροπής για το Ευρωκοινοβούλιο.
«Την ψήφο τους για το Ευρωκοινοβούλιο μπορούν να ασκήσουν μόνο εκείνοι οι πολίτες που είναι υπήκοοι κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μόνο αυτοί υπό ορισμένους όρους και διαδικασία έχουν το δικαίωμα να δηλώσουν την επιθυμία τους να ψηφίσουν για τους Βούλγαρους υποψηφίους Ευρωβουλευτές και να το ασκήσουν. Πολίτης κράτους-μέλους της Ε.Ε., ο οποίος θέλει να ψηφίσει στην προσωρινή ή στην παρούσα του διεύθυνση στην επικράτεια της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας υποχρεούται σε μια καθορισμένη από το νόμο προθεσμία πρώτα να πληρεί τις απαιτήσεις του νόμου – να έχει συμπληρώσει την ηλικία 18 ετών την ημέρα των εκλογών και επίσης προς την 27η Απριλίου, δηλαδή 40 μέρες πριν την ημέρα των εκλογών, να υποβάλει δήλωση στον αντίστοιχο δήμο, όπου είναι καταχωρημένος κατά διεύθυνση. Μετά γίνεται η επεξεργασία των πληροφοριών. Επειδή η παραπάνω προθεσμία έληξε και η σύνταξη του εκλογικού καταλόγου ολοκληρώθηκε, μπορώ να πω, ότι στη Βουλγαρία για τους Βούλγαρους υποψηφίους Ευρωβουλευτές θα ψηφίσουν 84 πολίτες κρατών-μελών της Ε.Ε. Πρόκειται κυρίως για πολίτες της Μεγάλης Βρετανίας. Οι περισσότεροι μένουν στο Δήμο του Βελίκο Τίρνοβο, μερικοί στη Σόφια και στα ορεινά μέρη του Αίμου - το Γκάμπροβο, το Λόβετς, καθώς και δύο άτομα στη Βάρνα.»

Ο ξένος που ψηφίζει στις βουλγαρικές εκλογές για το Ευρωκοινοβούλιο πρέπει να πληρεί και άλλους όρους - να έχει μείνει τουλάχιστον 60 μέρες τους τελευταίους τρεις μήνες προς τις 7 Ιουνίου 2009 στη Βουλγαρία ή σε άλλο κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και να μη στερείται του δικαιώματος του εκλέγειν στο κράτος-μέλος της Ε.Ε., του οποίου είναι πολίτης.

Ένα από τα σοβαρά επίμαχα ζητήματα στην προεκλογική εκστρατεία για τις ευρωπαϊκές εκλογές είναι το ζήτημα αν να ειπωθεί «ναι» ή «όχι» στη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συνεπώς - το πόσο επιτυχείς ήταν η προτελευταία και η τελευταία διεύρυνση, σαν αποτέλεσμα των οποίων νέα 12 κράτη εντάχθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Με άλλα λόγια, το θέμα αυτό θα είναι ένα από τα σημαντικότερα στις συζητήσεις μεταξύ συντηρητικών, σοσιαλιστών, φιλελευθέρων, πράσινων και μάλλον ένας από τους βασικούς λόγους για αρκετούς Ευρωπαίους πολίτες να ψηφίσουν ή να μην ψηφίσουν. Η Βουλγαρική Ραδιοφωνία αποτάθηκε προς μερικούς πολίτες «παλιών» ευρωπαϊκών κρατών, όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Ιταλία, οι οποίοι δυνάμει των περιστάσεων μένουν και εργάζονται στη Βουλγαρία – το νεοενταχθέν κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μετρημένες μέρες πριν τις εκλογές τους ρωτάμε: θα ψηφίσουν στις ευρωεκλογές και αντίστοιχα για ποια ψηφοδέλτια – για τους Βούλγαρους υποψηφίους ή για τους υποψηφίους της πατρίδας τους;

Ο Patrick Sandrin είναι γνωστός Γάλλος παραγωγός κινηματογράφου, ο οποίος από χρόνια μένει και εργάζεται στη Βουλγαρία. «Θα ψηφίσω στη Γαλλία για Γάλλο βουλευτή, γιατί δεν γνωρίζω καλά τους βουλευτές σας και δεν μπορώ να προσανατολιστώ αρκετά στα προγράμματά τους», εξήγησε ο ίδιος προς τη Βουλγαρική Ραδιοφωνία.
«Προσωπικά εγώ ψηφίζω σ’ όλες τις εκλογές, ασχέτως αν είναι ευρωπαϊκές, εθνικές ή δημοτικές. Η άσκηση του δικαιώματος ψήφου είναι συνταγματικό δικαίωμα των πολιτών όλων των δημοκρατικών κρατών, όπου ζούμε. Λοιπόν, είναι πολύ σημαντικό να ψηφίσουμε. Εκτός αυτού σε κάθε κράτος-μέλος υπάρχει λευκό ψηφοδέλτιο που μπορεί να ριχθεί στις κάλπες. Νομίζω ότι και στη χώρα σας είναι έτσι. Ακόμα και αν οι Βούλγαροι πολίτες δεν είναι ευχαριστημένοι από τους πολιτικούς, οι οποίοι τους αντιπροσωπεύουν, μπορούν να ψηφίσουν «λευκό» που επίσης είναι ψήφος.»

Ποια είναι η στάση των πολιτών της παλαιάς Ευρώπης απέναντι στη νέα Ευρώπη;
«Όταν μιλάτε για παλαιά και νέα Ευρώπη, έχετε υπόψη τα τελευταία 100 χρόνια, ενώ για μένα η Ευρώπη έχει χιλιετή ιστορία και γι’ αυτό δυσκολεύομαι να κάνω συλλογισμούς για τη λεγόμενη Νέα Ευρώπη. Δεν μπορεί να ειπωθεί ότι υπάρχει μια κοινή στάση. Παραδείγματος χάριν, η Γαλλία έχει 70 εκατομμύρια κατοίκους και ανάμεσά τους υπάρχουν άνθρωποι που σκέπτονται διαφορετικά. Για τους Βρετανούς ισχύει το ίδιο, όπως και για τους Γερμανούς και τα λοιπά. Πρέπει να διακοπεί η πρακτική αντιπαράθεσης ενός μπλοκ στο άλλο. Κατά τη γνώμη μου τέτοιου είδους πολιτική δεν είναι καλή, γιατί στη Βουλγαρία υπάρχουν πολίτες που σκέπτονται με τον ίδιο τρόπο, όπως εκείνοι στη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Μεγάλη Βρετανία και παντού στον κόσμο. Παντού υπάρχουν ευρωσκεπτικιστές, υπάρχουν και αντίπαλοι της προσχώρησης των κρατών της Ανατολικής Ευρώπης, όμως ταυτόχρονα υπάρχουν και πολλά άτομα που υποστηρίζουν αυτή τη διαδικασία. Συνεπώς δεν πρέπει να γενικεύεται η άποψη ότι υπάρχει σκεπτικισμός. Σε ό, τι αφορά εμένα, εγώ τάσσομαι ανεπιφύλακτα υπέρ της ένταξης των κρατών της Ανατολικής Ευρώπης στον ευρωπαϊκό χώρο.»

Πώς φαντάζεστε τη μελλοντική Ευρώπη;
«Ως μια Ευρώπη που θα απαιτήσει πολλές προσπάθειες από σας, από μένα, από όλους μας, γιατί η δημοκρατία είναι διαδικασία που κατοχυρώνεται μέρα με τη μέρα, μήνα με το μήνα, χρόνο με το χρόνο. Η δημοκρατία είναι αδιάκοπος αγώνας, είναι μια ζωντανή σάρκα και πνεύμα που αναπτύσσονται με την πάροδο του χρόνου. Λοιπόν, κάθε Ευρωπαίος πρέπει να σκεφθεί το τι μπορεί να γίνει, για να βελτιωθεί η ζωή στη χώρα του. Εγώ έχω θετική άποψη για τη μελλοντική Ευρώπη, στην οποία μπορεί να προσχωρήσει ο καθένας. Οι άνθρωποι της παλαιάς και της νέας Ευρώπης πρέπει να καταβάλουν μια πνευματική και πολιτική προσπάθεια, γιατί όλοι μας συμμετέχουμε σε ένα ευρύ φόρουμ ιδεών, συνδεδεμένων με την ανάπτυξη της Ένωσης. Η δε Ευρώπη αποτελεί σύνολο όλων των καλών ιδεών που τη συγκροτούν – συνεχής συζήτηση που διεξάγεται καθημερινά.»

Ο Andreas von Bellow είναι προϊστάμενος του γραφείου του ιδρύματος «Konrad Adenauer» στη Σόφια. Στην ερώτηση «Θα ψηφίσετε στις επικείμενες ευρωεκλογές;», ο ίδιος απαντάει κατηγορηματικά: «Ναι, φυσικά. Είμαστε πολίτες της Ευρώπης και εμείς πρέπει να αποφασίσουμε πώς θα αναπτύσσεται αυτή. Θα ψηφίσω υπέρ Γερμανού ευρωβουλευτή, τον οποίο γνωρίζω πολύ καλά. Είναι από την περιοχή της Βόννης, από την οποία κατάγομαι και εγώ. Μένω στη Βουλγαρία εδώ και 7 χρόνια, αλλά νομίζω ότι καλύτερα να ψηφίσω για Γερμανό υποψήφιο, γιατί τον γνωρίζω καλά και τον πιστεύω».

Ποιες είναι οι διαθέσεις των πολιτών της Παλιάς Ευρώπης προς τη Νέα Ευρώπη;
«Εξαρτάται. Π. χ. οι Γερμανοί ανησυχούσαν για την ένταξη της Πολωνίας στην Ε.Ε., αλλά τώρα πια οι σχέσεις μας μ’ αυτή τη χώρα είναι πολύ καλές. Οι Πολωνοί επισκέπτονται τη Γερμανία ελεύθερα, γιατί η Πολωνία είναι μέρος του χώρου του Σένγκεν. Υπάρχουν και θαυμάσιες οικονομικές επαφές μεταξύ των δυο χωρών. Δηλαδή στην αρχή πάντα υπάρχει ένας σκεπτικισμός, ενώ σε συνέχεια, με την αλληλογνωριμία μεταξύ των ανθρώπων, αυτοί αρχίζουν και να έχουν εμπιστοσύνη ο ένας στον άλλο. Το ίδιο συμβαίνει και με τους Βούλγαρους. Όταν στη χώρα σας εφαρμοστούν μεταρρυθμίσεις στον τομέα του δικαστικού συστήματος, η εμπιστοσύνη των υπόλοιπων κρατών-μελών θα εδραιωθεί πολύ γρήγορα!»

Πώς φαντάζεστε την Ευρώπη κατά τα επόμενα χρόνια;
«Ως μια μελλοντική Ευρώπη, στην οποία κυριαρχούν η ελευθερία και η σταθερότητα, στην οποία τα σύνορα είναι ανοιχτά, όπου θα μπορούμε να ταξιδεύουμε ελεύθερα, να αναπτύσσουμε επιχειρηματική δραστηριότητα και όπου θα συνεργαζόμαστε σε φιλική ατμόσφαιρα μ’ όλους τους γείτονές μας, συμπεριλαμβανομένων και των Ρώσων. Είμαι πεπεισμένος ότι μαζί μπορούμε να μετατραπούμε σε μια πολύ βιώσιμη, ευημερούσα και ελεύθερη κοινότητα διάφορων λαών».

«Ακόμη δεν έχω αποφασίσει κατηγορηματικά, αλλά μάλλον θα ψηφίσω», λέει ο Francesco Martino, ανταποκριτής της ιταλικής εφημερίδας «Osservatorio Balcani» στη Σόφια: «Επειδή νομίζω ότι είναι σημαντικό να συμμετέχει κανείς στις εκλογές και οι άνθρωποι να εκφράζουν τη γνώμη τους. Κατ’ αρχήν η σύγχρονη δημοκρατία βασίζεται στην έκφραση της προσωπικής στάσης μέσω της ψήφου. Ξέρω ότι έχω το δικαίωμα να ψηφίσω και για Βούλγαρους υποψήφιους, γιατί μένω εδώ, αλλά, για να είμαι ειλικρινής, σκέφτομαι να ψηφίσω για Ιταλούς υποψήφιους, γιατί γνωρίζω καλύτερα τα προγράμματα των ιταλικών κομμάτων και γιατί μου φαίνεται ότι στην Ιταλία υπάρχουν πολιτικά προγράμματα που είναι πιο κοντά στις προσωπικές μου πεποιθήσεις».

Ποιες, κατά την άποψή σας, είναι οι διαθέσεις στις παλιές χώρες-μέλη απέναντι στις νέες, τι επικρατεί - ο σκεπτικισμός ή η εμπιστοσύνη;
«Είναι μια περίπλοκη ερώτηση, στην οποία είναι δύσκολο να δοθεί κατηγορηματική απάντηση. Νομίζω ότι πράγματι υπάρχουν στοιχεία σκεπτικισμού, κάτι που οφείλεται πρωτ’ απ’ όλα στις διαφορετικές οπτικές γωνιές. Γιατί η οικοδόμηση της Ε.Ε. είναι μια αρκετά δύσκολη και περίπλοκη διαδικασία. Μου φαίνεται ότι οι χώρες της Παλιάς Ευρώπης και εκείνες που προσχώρησαν πρόσφατα στην Ένωση δεν γνωρίζονται ακόμη καλά μεταξύ τους και από εκεί προκύπτουν τα προβλήματα».

Η συνεργασία μεταξύ της Βουλγαρικής Ραδιοφωνίας με τους εταίρους από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο και την Πύλη Ευρώπη στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Τώρα - συνεργαζόμαστε με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο» ξεκίνησε πριν πάνω από ένα χρόνο. Στόχος της ήταν να ενθαρρύνει με έναν διαφορετικό και σε ορισμένο βαθμό διαδραστικό τρόπο τη συμμετοχή όλων μας, των Ευρωπαίων πολιτών, στη συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης, καθώς και τη συμμετοχή μας στις επικείμενες εκλογές για το Ευρωκοινοβούλιο. Η παρούσα εκπομπή σημαδεύει την αφετηρία της δεύτερης χρονιάς της πρωτοβουλίας, ήδη με την ονομασία «Συνεργαζόμαστε με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο». Παρακαλέσαμε τον κ. Μπορισλάβ Μάβροφ από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο να μας περιγράψει με λίγα λόγια τις ιδέες για τον νέο κύκλο των κοινών μας ραδιοφωνικών εκπομπών.

«Κατά τη διάρκεια αυτής της δεύτερης φάσης των κοινών μας ενεργειών θα επιστήσουμε την προσοχή των ακροατών και των καταναλωτών στο Ιντερνέτ, καθώς και όλων των πολιτών, στις δυνατότητες ανάπτυξης της Ε.Ε. και πιο συγκεκριμένα ύστερα από την ενδεχόμενη έγκριση της Συνθήκης της Λισσαβόνας. Προβλέπουμε από κοινού με τη Βουλγαρική Ραδιοφωνία να δημιουργήσουμε σειρά εκπομπών, το πρώτο μέρος των οποίων θα αναφέρεται στις ευρωεκλογές, ενώ το δεύτερο - στην εργασία του νέου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τη σύσταση της νέας Επιτροπής. Εκτός αυτού οι αναγνώστες μας στο Διαδίκτυο θα έχουν την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε σειρά συζητήσεων online, οι οποίες θα πραγματοποιηθούν ανά διάφορες ομάδες - εκπροσώπους των ακαδημαϊκών κύκλων, δημοσιογράφους, μέσα στην Ιντερνέτ κοινότητα».

Προβλέπεται και η δημιουργία ειδικού blog στο πλαίσιο της ιστοσελίδας http://parliament.europe.bg , στο οποίο ο καθένας πολίτης της Ε.Ε. θα έχει την ευκαιρία στη γλώσσα του να εκφράσει τις σκέψεις και τα αισθήματά του απέναντι στην Ε.Ε., τις απόψεις και την αντίληψή του για την ανάπτυξή της. Αυτό, σύμφωνα με τον Μπορισλάβ Μάβροφ, θα επιτρέψει να δημιουργηθεί μια αντίληψη για τη μελλοντική Ε.Ε., η οποία θα ανήκει όχι στους ειδικούς, αλλά στους ίδιους τους πολίτες.

Αγαπητοί ακροατές, η εκπομπή αυτή μεταδίδεται από τη Βουλγαρική Ραδιοφωνία σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο με την οικονομική υποστήριξη της Γενικής Διεύθυνσης Επικοινωνιών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι ερωτήσεις, τα σχόλια και οι προτάσεις σας είναι ευπρόσδεκτα στη σύνταξή μας, καθώς και στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο info@europe.bg . Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα http://parliament.europe.bg 

Κείμενα: Ρουμιάνα Τσβετκόβα, Βενέτα Νικόλοβα
Μετάφραση και παρουσίαση: Έλλη Γκέκοβα και Πέταρ Κάντρεφ